42ο ΕΤΗΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ

ΣΕΡΡΕΣ, 12-14 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015 

ΜΝΗΜΗ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΚΑΨΩΜΕΝΟΥ

​Με εξαιρετική επιτυχία διεξήχθη στις Σέρρες (Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο «Αστέρια»), από τις 12 ως τις 14 Νοεμβρίου 2015, το 42ο ετήσιο επιστημονικό συνέδριο της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων, με θέμα: Σοφοκλής, ο μεγάλος κλασικός της τραγωδίας.

​Το Συνέδριο οργανώθηκε σε συνεργασία με τον Τοπικό Σύνδεσμο Φιλολόγων Σερρών (Πρόεδρος η ακάματη Βασιλική (Σύλια) Ζέττα) και με τη συμπαράσταση της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών και του Δήμου Σερρών.

​Στο Συνέδριο συμμετείχαν φιλόλογοι καθηγητές (Στελέχη της Εκπαίδευσης, Σχολικοί Σύμβουλοι, Πρόεδροι και εκπρόσωποι των Τοπικών Συνδέσμων Φιλολόγων, Διευθυντές και Καθηγητές/τριες Γυμνασίου και Λυκείου) από όλη τη χώρα, καθώς και μεγάλη αντιπροσωπεία Κυπρίων φιλολόγων (Επιθεωρητών Φιλολογικών μαθημάτων, Διευθυντών και Καθηγητών, με επικεφαλής τον Πρόεδρο της ΟΕΛΜΕΚ και στενό συνεργάτη μας Δημήτρη Ταλιαδώρο), που ήλθαν από τη Μεγαλόνησο, την αγαπημένη μας Κύπρο, την πολύπαθη, τη θαλασσοφίλητη και μακαρία γη, όπου, κατά τον ποιητή, «το θαύμα λειτουργεί ακόμη».

​Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, το Συνέδριο ήταν αφιερωμένο στη μνήμη του κλασικού φιλολόγου, παπυρολόγου, γλωσσολόγου και νεοελληνιστή Στυλιανού Καψωμένου (1907-1978), Καθηγητή της Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. 

​Το θέμα του Συνεδρίου ήταν ο Σοφοκλής (496-406 π.Χ.), από τους μεγαλύτερους τραγικούς ποιητές της Αρχαίας Ελλάδας, κατεξοχήν εκπρόσωπος του αθηναϊκού κλασικού ιδεώδους, που ανέδειξε την τραγωδία σε ύψιστο βαθμό αρμονικής τελειότητας. Ως δραματικός ποιητής συνέχισε και τελειοποίησε το ελληνικό δράμα, όπως το συνέλαβε και το ολοκλήρωσε ο Αισχύλος. Με τις 123 τραγωδίες του, από τις οποίες διασώθηκαν μόνο εφτά, ένα σατυρικό δράμα και αρκετά αποσπάσματα (fragmenta), αποκάλυψε το ηθικό μεγαλείο της ανθρώπινης φύσης και η δραματική τέχνη, με το μελίρρυτον ύφος και την απόλυτη ψυχολογική ακρίβεια, έφτασε στο απόγειό της. Οι τραγωδίες του, με χαρακτήρα ανθρωποκεντρικό, είναι διαχρονικές και επίκαιρες σε κάθε εποχή.

​Η θεματική, κατανεμημένη σε έξι ενότητες, αναφερόταν στην εποχή του Σοφοκλή και στα χαρακτηριστικά της δραματικής του τέχνης, στην πολιτική του σκέψη, στο ρόλο του Χορού στις τραγωδίες του, στη μορφωτική αξία του έργου και στη διαχρονική του επίδραση (ελληνική και ευρωπαϊκή λογοτεχνία, θέατρο, κινηματογράφος, εικαστικές τέχνες, μεταφράσεις κ.ά.).

​Η έναρξη των εργασιών έγινε από την οικοδέσποινα κα Σύλια Ζέττα, Πρόεδρο του Τοπικού Συνδέσμου Φιλολόγων· ακολούθησαν η εισαγωγική ομιλία του Προέδρου της ΠΕΦ Αναστασίου Στέφου και οι χαιρετισμοί από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Σερρών και Νιγρίτας κ.κ. Θεολόγο, τους εκπροσώπους του Περιφερειακού Διευθυντή Α/θμιας και Β/θμιας Εκπ/σης Κεντρικής Μακεδονίας και του Αντιπεριφερειάρχη Περιφερειακής Ενότητας Σερρών, του Δημάρχου Σερρών Πέτρου Αγγελίδη και του Προέδρου του Συνδέσμου Ελλήνων Κυπρίων Φιλολόγων Δημητρίου Ταλιαδώρου.

​Ανακοινώθηκαν 63 εισηγήσεις από πανεπιστημιακούς Καθηγητές, Σχολικούς Συμβούλους, καθηγητές Β/θμιας Εκπαίδευσης, αλλά και νέους φιλολόγους, οι οποίοι ανέλυσαν, σε όλες τις εκφάνσεις, τις ποικίλες πτυχές του σοφόκλειου έργου, σε 14 συνεδρίες (ολομέλεια και παράλληλες), με εναρκτήρια υπό την προεδρία του Ιωάννη Καζάζη, Καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Η συνόψιση των εργασιών έγινε από τον Μανώλη Στεργιούλη, Σχολικό Σύμβουλο και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου.

​Οι εργασίες του Συνεδρίου πλαισιώθηκαν από ποικίλες μουσικές εκδηλώσεις: της φιλολόγου Ζωής Ψαρρά, «Ιχνηλατώντας την ποίηση της μουσικής», του Τοπικού Λαογραφικού Ομίλου, με χορούς των ντόπιων κατοίκων Σερρών, «Ένα χοροστάσι στας Σέρρας» και από το Μουσικό Σχολείο Σερρών, «Αποχαιρετισμός με νότες».

​Την Κυριακή, 15 Νοεμβρίου, οι σύνεδροι επισκέφθηκαν, με πρωτοβουλία του Συνδέσμου Φιλολόγων Σερρών, την Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου, του 13ου αιώνα, όπου ξεναγήθηκαν από τον Γιώργο Κράια, δ.φ., τον αρχαιολογικό χώρο της Αμφίπολης και το εξαίρετο Μουσείο.

​Η Π.Ε.Φ. ευχαριστεί θερμότατα τους τοπικούς φορείς του νομού Σερρών για την ηθική και υλική συμπαράστασή τους· ιδιαίτερα, όμως, ευχαριστεί το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσου Φιλολόγων Σερρών για την άρτια και άψογη οργάνωση και για την εγκάρδια και ζεστή φιλοξενία, που πιστοποιεί περίτρανα τη φιλόξενη διάθεση του μακεδονικού λαού, γενικότερα, και του σερραϊκού κόσμου, ειδικότερα. Ιδιαίτερα, όμως, ευχαριστούμε και συγχαίρουμε ab imo pectore τη δραστήρια Πρόεδρο Σύλια Ζέττα, ψυχή του Συνεδρίου, η οποία, δίκην ὀτρηρῆς θεραπαινίδος, πρωτοστάτησε στην εξαιρετική οργάνωσή του και πρωτοστατεί αδιαλείπτως στην πολιτιστική και πνευματική προβολή του Συνδέσμου και της πόλης της.

Αναστάσιος Αγγ. Στέφος, δ.φ.

Πρόεδρος της Π.Ε.Φ.

Π.Ε.Φ. – Ανακοίνωση – Καταγγελία για την υποβάθμιση των φιλολογικών μαθημάτων στη Δ.Ε. 

Η Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων, ως εκπρόσωπος του φιλολογικού κόσμου της χώρας διαμαρτύρεται έντονα και καταγγέλλει εμφατικά τις βεβιασμένες, άστοχες και εμβαλωματικές αποφάσεις, που έχουν εξαγγελθεί πρόσφατα και ήδη εφαρμόζονται από το Υπουργείο Παιδείας και οι οποίες συνεχίζουν την επί διετία υποβάθμιση και συρρίκνωση όλων των φιλολογικών μαθημάτων (Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία, Αρχαία Ελληνικά, Ιστορία) στο πρόγραμμα σπουδών του Γυμνασίου και του Λυκείου. Τόσο το αναλυτικό πρόγραμμα όσο και το ωρολόγιο πρόγραμμα των κύριων και καίριων αυτών μαθημάτων υφίστανται πρόχειρες και αστόχαστες μεταβολές με τη μείωση των ωρών διδασκαλίας τους, την περικοπή σημαντικών διδακτικών κειμένων και την ανάθεση διδασκαλίας τους σε καθηγητές άσχετων ειδικοτήτων. Συγκεκριμένα: Καταγγέλλουμε ως άκριτη και εσφαλμένη την αφαίρεση της διδασκαλίας του «Επιταφίου Λόγου» του Περικλή από την Γ΄ Λυκείου, ένα μνημειώδες κείμενο του αρχαιοελληνικού λόγου, από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας Λογοτεχνίας που γαλούχησε γενιές ολόκληρες μαθητών, ακόμη και στα χρόνια της δικτατορίας και, επιπρόσθετα, διδάσκεται σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.       Καταγγέλλουμε ως άστοχη και ανυποστήρικτη την ανάθεση διδασκαλίας της Ιστορίας σε καθηγητές μη φιλολόγους και ανεπαρκείς για το έργο αυτό, όπως, επίσης κρίνουμε άτοπη και αντιεπιστημονική την πρόσφατη διάκριση της Τοπικής από την Γενική Ιστορία και την ένταξή της στις «βιωματικές δραστηριότητες». Η Ιστορία είναι ολιστική επιστήμη και είναι ανάγκη να διδάσκεται από τους φιλολόγους καθηγητές, καθώς ο διδακτικός κατακερματισμός της υποβαθμίζει τόσο τη σημασία όσο και το μορφωτικό ρόλο του μαθήματος.       Καταγγέλλουμε ως αυθαίρετη και αδικαιολόγητη τη συρρίκνωση του μαθήματος της Λογοτεχνίας σε μία διδακτική ώρα στην Γ΄ Λυκείου, πράγμα που έχει ως συνέπεια αφενός τη στέρηση των μαθητών από το ευρύτατο φάσμα ιδεών, αξιών και συναισθημάτων που καλλιεργούνται και μεταδίδονται μέσω των λογοτεχνικών κειμένων και αφετέρου την απουσία της σημαντικής, πέραν της μορφωτικής, κοινωνικής ευαισθητοποίησης των μαθητών, την οποία προσφέρει η μελέτη της λογοτεχνίας.      Θεωρούμε ότι καμία εκπαιδευτική μεταρρύθμιση δεν μπορεί να επιτευχθεί   αποτελεσματικά χωρίς το στέρεο, παιδευτικό και ανθρωπιστικό υπόβαθρο όλων των φιλολογικών μαθημάτων που οικοδομούν τη γλωσσική συγκρότηση, την ιστορική συνείδηση, τη λογοτεχνική ευαισθησία και την πολιτισμική εμπειρία των νέων ανθρώπων. Ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης, όπως αυτή που διανύουμε, είναι απαραίτητη μια λελογισμένη και προσεκτική στάση αποτίμησης των θεμελιωδών εκπαιδευτικών και μορφωτικών αναγκών. Και επειδή, όπως υποστηρίζει ο Αριστοτέλης, «η τύχη των κρατών εξαρτάται, κατά βάση, από την εκπαίδευση των νέων», οι ιθύνοντες δεν θα πρέπει να ξεχνούν ότι ο Πολιτισμός, η Γλώσσα, η Λογοτεχνία, η Ιστορία δεν είναι τυχαία ανθρώπινα δημιουργήματα, αλλά επινοήθηκαν από τους ανθρώπους, για να δώσουν έκφραση και λύση σε προβλήματα ή ανάγκες της υλικής και πνευματικής ζωής τους. Για να έχουμε, λοιπόν, μιαν εκπαίδευση που μπορεί να οδηγήσει σε «πληρέστερη και δημοκρατική παιδεία» είναι ανάγκη να την θεμελιώσουμε στα κεκτημένα πολιτισμικά και πολιτιστικά μας εφόδια, και αυτό είναι το αίτημα μιας προοδευτικής και δημοκρατικής εκπαίδευσης, αφού πάντα ο καλλιεργημένος άνθρωπος και ο υπεύθυνος πολίτης θα ορίζονται με αναφορά στην κλασική παιδεία και τη γνώση που απέκτησαν.      Για όλους τους παραπάνω λόγους η Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων, εκπροσωπώντας τους φιλολόγους καθηγητές όλης της χώρας, καλεί τον Υπουργό  Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και όλους τους συναρμοδίους για την Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση να αναθεωρήσουν τις σχετικές με τα φιλολογικά μαθήματα αποφάσεις τους και να αποδώσουν σ’ αυτά την κεντρική θέση που πρέπει να έχουν στο Πρόγραμμα Σπουδών, ώστε να επιτελούν λυσιτελώς τον ουσιαστικό μορφωτικό ρόλο τους. Για το Διοικητικό Συμβούλιο 

Ο Πρόεδρος                                                                                    Η Γενική Γραμματέας
                                                                                                            Γεωργία Χαριτίδου
Αναστάσιος Αγγ. Στέφος 

ΑΓΑΠΗΤΟΙ ΣΥΝΑΔΕΛΦΟΙ,
ΣΑΣ ΕΝΗΜΕΡΩΝΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ ΤΟΥ Σ.ΦΙ.Ν.ΠΟΥ
ΔΙΕΝΕΡΓΗΘΗΚΑΝ ΣΤΙΣ 31/10/2015 ΣΤΗ ΝΑΥΠΑΚΤΟ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ 1ΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΚΑΙ ΣΑΣ ΠΡΟΣΚΑΛΟΥΜΕ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΤΕ  ΝΑ ΣΤΗΡΙΖΕΤΕ ΤΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΜΕ ΤΙΣ ΙΔΕΕΣ, 
 ΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΣΑΣ.
Η ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΠΟΠΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΟΠΩΣ ΠΡΟΕΚΥΨΕ
ΑΠΟ ΤΟ ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΡΧΑΙΡΕΣΙΕΣ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΝ ΕΙΝΑΙ :
 
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
 
ΔΡΟΓΓΙΤΗ ΜΑΡΙΑ (ΠΡΟΕΔΡΟΣ) 
ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ (ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ BLOG KAI FACEBOOK)
ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ (ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ)
ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ -ΞΑΝΘΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ (ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ)
ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ (ΤΑΜΙΑΣ -ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ BLOG)
ΣΤΑΥΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΘΥΜΙΑ (ΕΙΔΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ)
ΦΛΩΡΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ (ΕΦΟΡΟΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ)

ΕΠΟΠΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
 
ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ ΛΙΝΤΑ (ΠΡΟΕΔΡΟΣ)
ΤΣΑΟΥΣΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ (ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ)
ΛΙΑΤΣΟΥ ΜΕΛΠΩ (ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ)  

Παναγιώτης Γεωργουδής

Μείζον πολιτικό και πνευματικό γεγονός στην πόλη του Ηρακλείου αποτέλεσε η εκδήλωση που οργάνωσε «Η Εφημερίδα των Συντακτών» προς τιμήν του πνευματικού ανθρώπου και αγωνιστή της Αριστεράς, Γιάννη Μότσιου, στο Πολύκεντρο Νεολαίας του Δήμου Ηρακλείου την περασμένη Πέμπτη.

Ορθιοι επί τρεις ώρες οι περίπου 130 άνθρωποι κρέμονταν από τα χείλη του χειμαρρώδους ομιλητή, συμπυκνωτή σημαντικών πτυχών της Νεοελληνικής Ιστορίας, ο οποίος μίλησε για την «Απήχηση της Ελληνικής Λογοτεχνίας στη Ρωσία».

Τα καυτά πολιτικά ζητήματα της Αριστεράς και του πολιτικού κινήματος, οι συγκρούσεις του στο Πανεπιστήμιο, με τον ΔΟΛ, ο Εμφύλιος, το πολιτικό μέλλον και πολλά άλλα θέματα μπήκαν σε συζήτηση.

Απήγγειλαν ποιήματά του οι Ελένη Γιαμαλάκη, Θόδωρος Κόττας, ενώ συνόδευσε εκπληκτικά στο πιάνο η Λίλη Δάκα.

Την εκδήλωση άνοιξε ο υπουργός Ερευνας και Καινοτομίας Κώστας Φωτάκης, ο οποίος αναφέρθηκε στο νεανικό «σφρίγος του σύντροφου Μότσιου, το οποίο αποτελεί πηγή έμπνευσης για τις δύσκολες στιγμές που διέρχεται η χώρα».

Ο ομότιμος καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Χρήστος Χατζηιωσήφ, σε μια συγκινητική επιστολή του, που ανέγνωσε ο αφηγητής Θόδωρος Κόττας, τόνισε μεταξύ των άλλων:

«Νιώθω μέσα από τους στίχους του τον αγέρα της δημοτικής ποίησης, την ορμή του νέου αντάρτη, τη νοσταλγία του εξόριστου, την αναφορά στη μάνα. Αυτά είναι τα στοιχεία που κάνουν την ποίηση του Μότσιου να μου φαίνεται γνήσια και να μου μιλά.

»Αλλά μήπως τη διαβάζω σαν άμουσος ιστορικός, μήπως δεν μπορώ δηλαδή να την ξεχωρίσω από τα λίγα που ξέρω για τη ζωή του και από αυτά που προδίδει η θωριά του; Αλλά, από την άλλη, αν η ποίηση αποτελεί μετουσίωση των εμπειριών της ζωής, των σχεδίων και των επιθυμιών μας, πώς μπορώ να την αποσπάσω από τη ζωή του έφηβου που μεγαλώνει μέσα σε ένα περιβάλλον στο οποίο η πολιτική στράτευση στο κομμουνιστικό κίνημα είχε μπολιαστεί πάνω σε μια μακραίωνη παράδοση αγώνων για τη λευτεριά;»

«Βόμβες ναπάλμ και ποίηση»

 

Ο ποιητής και δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» Παναγιώτης Γεωργουδής μίλησε για τον καθολικό άνθρωπο Μότσιο που στοχεύει στην κοινωνική απελευθέρωση και τον «Συμπαντικό Ερωτα, εξαγνίζοντας ακόμα και τις βόμβες ναπάλμ σε ποίηση».

Ο Γιάννης Μότσιος στο λογοτεχνικό μέρος ανέλυσε τη μεγάλη ανταπόκριση που βρήκαν στον ρωσικό λαό οι μεταφράσεις του πάνω στον Νίκο Καζαντζάκη -ένα μυθιστόρημα σε έναν μήνα πούλησε 150.000 αντίτυπα-, στον Παλαμά, στον Σολωμό, στον Βάρναλη κ.λπ.

Ιδιαίτερη εντύπωση προξένησε η αναφορά του στην πρώτη μετάφραση που πραγματοποίησε ο Μ. Ταρκόφσκι, πατέρας του διάσημου σκηνοθέτη, στον ύμνο προς την Ελευθερία του Σολωμού.

Στη συνέχεια οι ερωτήσεις των παρευρισκομένων στράφηκαν στα εκρηκτικά γεγονότα της εποχής του.

Ο ομιλητής είπε για τη βαθιά φιλία του με τον Μάρκο Βαφειάδη, τη μαγνητοφώνηση των απομνημονευμάτων του που έκανε στη Μόσχα παρακολουθούμενος από πράκτορες της Κα Γκε Μπε και τη διάλυση της φιλίας τους όταν ο στρατηγός του ΕΛΑΣ ήρθε στην Ελλάδα, πέρασε στο ΠΑΣΟΚ και του έστειλε εξώδικο να πάρει τα απομνημονεύματα πίσω, αλλά ο ίδιος τα έχωσε στη γη και δεν ενέδωσε στον εκβιασμό.

Από την Αντίσταση, τον Εμφύλιο στον Γράμμο, που ήταν στην πρώτη γραμμή, αναφέρθηκε στα γεγονότα της Τασκένδης αποκαλύπτοντας άγνωστες προσωπικές και πολιτικές πλευρές του ΚΚΕ μετά τη διάσπαση.

Αποκαλυπτικός ήταν επίσης για τις επιθέσεις που δέχτηκε από τις κλίκες στο ελληνικό πανεπιστήμιο, διότι ως αυτόνομη προσωπικότητα δεν ήθελε να ενταχθεί πουθενά, μέχρι που τον έδιωξαν για τρία χρόνια από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων όπου και ξαναγύρισε δικαστικά.

Γιάννης Ρίτσος, “Ημερολόγιο μιας εβδομάδας” του Πολυτεχνείου (επιμέλεια-επίμετρο: Μάνος Ορφανουδάκης)

ΝΟΕ 17

Κατηγορία: Αναγνώσεις, Ραδιόφωνο Ποιείν, καταχώρηση από: Σπύρος Αραβανής

Ακούστε τον Γιάννη Ρίτσο να διαβάζει το ποίημα ΕΔΩ (ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ)

(μουσική: Νότης Μαυρουδής)

ΑΘΗΝΑ 16 Νοεμβρίου 1973
Ωραία παιδιά με τα μεγάλα μάτια σαν εκκλησίες χωρίς στασίδια
ωραία παιδιά δικά μας με τη μεγάλη θλίψη των ανδρείων
αψήφιστοι, όρθιοι στα Προπύλαια στον πέτρινο αέρα, έτοιμο χέρι, έτοιμο μάτι
πως μεγαλώνει το μπόι, το βήμα κι η παλάμη του ανθρώπου

17 Νοεμβρίου
Βαριά σιωπή διάτρητη απ΄τους πυροβολισμούς, πικρή πολιτεία,
αίμα, φωτιά, η πεσμένη πόρτα, ο καπνός, το ξύδι,
ποιός θα πει περιμένω μέσα απ το μέσα μαύρο.
Μικροί σχοινοβάτες με τα μεγάλα παπούτσια μ΄έναν επίδεσμο φωτιά στο κούτελο,
 κόκκινο σύρμα, κόκκινο πουλί και το μοναχικό σκυλί στ΄ αποκλεισμένα προάστια
 ενώ χαράζει η χλωμότερη μέρα πίσω απ΄τα καπνισμένα αγάλματα
κι ακούγεται ακόμη η τελευταία κραυγή διαλυμένη στις λεωφόρους
 πάνω απ΄τα τανκς  μέσα στους σκόρπιους  πυροβολισμούς..
Πως μπορείτε λοιπόν να κοιμάστε; πως μπορείτε λοιπόν να κοιμάστε;

ΚΑΛΑΜΟΣ  18 Νοεμβρίου
Ηλιόλουστη μέρα. Κάλαμος.
Η θάλασσα, σπουργίτια στον ελαιώνα
Κάλεσμα. Πρόκληση. Κάλλος. Μακρινή προδομένη μακαριότητα
α εσύ δραπέτη λιποτάκτη κρυμμένε ανάμεσα στ΄ αγάλματα, πίσω απ΄τ΄ αγάλματα
μέσα στ΄αγάλματα, αγάλματα κούφια χωρίς χέρια, χωρίς πέος, χωρίς αμπελόφυλλα
αρνήσου, αρνήσου, όχι να ξεχαστείς και να ξεχάσεις το δένδρο το πουλί το γαλάζιο
αμαρτία, αμαρτία, πως μπορείτε λοιπόν να κοιμάστε εσείς, ο ίδιος ο έρωτας
κι ο έρωτας αμαρτία, Ελένη, Μάρω, Ηλέκτρα, Δήμητρα, παιδιά μας, τα παιδιά μας
πόσες γενιές παιδιά μας σε αδιαίρετο χρόνο χωρίς χρόνο
στα στάχυα και στα σύρματα στη γραφομηχανή, στον τηλεβόα
έρωτές μας, παιδιά μας,σκοτωμένα παιδιά μας, έρωτές μας
Για τίποτε άλλο να μην έχουμε μάτια παρά μόνο για σας.  Τιποτ΄άλλο.
Ω! ανήμπορο ποίημα, ανήμπορο, ανήμπορο, ατελέσφορο
επάνω από δύο στίχους σταυρωμένους σταυρώνω τα χέρια και σωπαίνω
βράχος, το μέγα κόκκινο, δεύτερη πόρτα, πέμπτη πόρτα κι η δωδέκατη κλεισμένη
χτύπημα της γροθιάς στον τοίχο χτύπημα της πέτρας στην πέτρα
-μ΄ακούς;  άκουσέ με, εγώ σ΄ακούω,
δύο σιωπές κάνουν μια φωνή κι ένα μεγάλο τεντωμένο χέρι.

ΑΘΗΝΑ 19 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Με τους αγκώνες στηριγμένους στην ποίηση, με τα μάτια κλεισμένα στις παλάμες
ακούω τη φωτιά. Ανεβαίνει. Σκοτωμένοι επί τόπου μπροστά στο παράνομο μικρόφωνο
κι η φωνή τους ακόμα.. - Αδέρφια, αδέρφια, πάνω απ΄το αίμα τους, με το αίμα τους
πάνω από την  αγρυπνισμένη Αθήνα
Πως μπορείτε λοιπόν; Πως μπορείτε;

20 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Μάζεψαν τα οδοφράγματα, πλύναν τα αίματα, τα μισά παιδιά πήγαν σχολείο
οι γυναίκες βγήκαν για ψώνια, στη γωνιά ένα καμένο αυτοκίνητο
πλύναν τα ρούχα τ΄απλώσαν στις ταράτσες μυστικά-μυστικά μη φανούνε σαν άλλες σημαίες
κλειστά νοικοκυριά, το κρεμμύδι, η πατάτα, το λάδι
το αλάτι χυμένο στο δρόμο το ίδιο και τ΄αλεύρι,
μες στο ψυγείο το κόκκινο πουλί μ΄όλα του τα φτερά
Απ΄το θάνατο αρχίζουμε - έτσι έλεγε- απ΄το θάνατο αρχίζουμε πάλι
επάνω από τη μεγάλη γκρεμισμένη σκάλα
“τι να κάνουμε -είπε- να ξεχαστούμε; θα ξεχάσουμε πάλι;
Σκεπασμένοι στην τρύπια κουβέρτα ως πάνω στα μάτια
λίγο λίγο θα βγάλεις το ΄να πόδι δοκιμάζοντας τον αέρα τη σιωπή το σκοτάδι
αργότερα τα χέρια, τελευταίο το κεφάλι.
 Απέναντι η καρέκλα, τα τσιγάρα τα σπίρτα και το φως κολλημένο στον τοίχο
 μια τεράστια κίτρινη αφίσα
Ώρα μεγάλη! ώρα σκληρή! ώρα αδειασμένη απ΄την δειλή μακροθυμία των στίχων
εδώ ό,τι πια θα πει θα ΄ναι το αίμα
Ω! κακόφημη ζωή ληστεμένη

22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Αργά που μεγαλώνει το μαχαίρι, αυτός που σιωπεί
δεν είναι που δεν έχει τίποτα να πει
δεν είναι τα δώδεκα καρφιά στον τοίχο,  η ακρίδα στο ποτήρι
είναι που περιμένει να ξεσφίξουν τα σαγόνια του

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

Το «Ημερολόγιο μιας εβδομάδας» του Πολυτεχνείου γράφτηκε από τον Γιάννη Ρίτσο τις ημέρες των γεγονότων της εξέγερσης του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973.

Η 15 Νοέμβρη θα βρει τον Ρίτσο στις πρώτες γραμμές της μεγάλης διαδήλωσης που ξεκίνησε από το Πολυτεχνείο και έφτασε ως την πλατεία Κλαυθμώνος. Η διαδήλωση θα διαλυθεί από την αστυνομία με βία με τον Ποιητή να μπλοκάρεται ανάμεσα στους φράχτες που έχει στήσει η αστυνομία αλλά δεν θα χτυπηθεί. Ίσως τον αναγνώρισαν και τον σεβάστηκαν. Διαφεύγει και βρίσκει καταφύγιο στα τότε γραφεία του εκδοτικού οίκου Κέδρος σε μια στοά (Πανεπιστημίου και Χαριλάου Τρικούπη). Το ίδιο βράδυ κλείνει η Πατησίων από διαδηλωτές.

Στις 16 Νοεμβρίου επισκέπτεται το σπίτι της Νανάς Καλιανέση όπου ακούν τον παράνομο ερασιτεχνικό σταθμό που έχει στηθεί στον ΕΜΠ των «Ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων.» Με ρίγη συγκίνησης συνεχίζει την ακρόαση στο σπίτι του, έχει ξεκινήσει η επίθεση στους συγκεντρωμένους με δακρυγόνα και έπειτα με σφαίρες.. κατεβαίνουν τα τανκς.. ένα από αυτά γκρεμίζει την πύλη.. παντού νεκροί και τραυματίες..

Ο Ποιητής με δάκρυα στα μάτια φεύγει για τον Κάλαμο.. εν θερμώ έχει ήδη ξεκινήσει το «Ημερολόγιο μιας εβδομάδας»..

Πηγές: 

“Γιάννης Ρίτσος, Ένα σχεδίασμα βιογραφίας' της Αγγελικής Κώττη, Ελληνικά γράμματα (2009)

http://many-books.blogspot.com/ της Αγγελικής Κώττη